Vanaf 2021 kan je als digitale prosument een vergoeding krijgen voor elke kWh die je terug naar het net injecteert.

Laat je na 1 januari 2021 zonnepanelen plaatsen? Heb je een installatie die ouder is dan 15 jaar? Of koos je zelf al voor het nettarief op basis van werkelijke afname, omdat je nu reeds een thuisbatterij liet installeren of een hoog eigenverbruik hebt? Dan kan je voortaan je overtollige energieproductie gaan verkopen aan het elektriciteitsnet. In dit artikel leggen we uit hoe dit in zijn werk gaat.
Wanneer je vanaf januari 2021 in Vlaanderen zonnepanelen laat plaatsen of wanneer je installatie ouder is dan 15 jaar, zal je automatisch onder het nettarief werkelijke afname vallen. Deze tariefstructuur is gebaseerd op het effectief gebruik van het elektriciteitsnet. Je moet hiervoor over een digitale meter beschikken. Deze heb je nodig om afzonderlijk te meten hoeveel elektriciteit je afneemt van en injecteert op het net.
Indien je installatie jonger is dan 15 jaar kan je er ook zelf voor kiezen om al over te stappen op dit systeem, ook al heb je in principe dan nog recht op het mechanisme van de terugdraaiende teller (= salderen). Je kan dit bij je netbeheerder (Fluvius) aanvragen. Let wel, deze overgangsregeling van de Vlaamse regering wordt momenteel door de VREG aangevochten voor het Grondwettelijk Hof. Een uitspraak in deze zaak wordt nog voor het einde van 2020 verwacht.

Eenmaal je gekozen hebt voor de tariefstructuur op basis van de werkelijke afname, kan je niet meer terug naar het oude systeem met het prosumententarief. Let wel op, indien je zelf een digitale meter aanvraagt is dit betalend.
In Brussel en Wallonië bestaat het systeem met injectietarief (voorlopig) niet.
Hoe kan ik mijn stroom dan verkopen?
Wanneer je hebt gekozen voor het nettarief op basis van je werkelijke afname, betaal je enerzijds voor de elektriciteit die je werkelijk afneemt van het net en anderzijds voor het gebruik van het elektriciteitsnet (ook wanneer je elektriciteit injecteert). Het nieuwe hierbij is dat je voortaan ook een (kleine) vergoeding zal ontvangen voor je injectie.
Je moet daarvoor een energiecontract afsluiten dat voorziet in een vergoeding voor je geïnjecteerde elektriciteit: de stroom die je produceert maar niet onmiddellijk zelf verbruikt. Je plaatst dit overschot op het net, en je ‘verkoopt’ die stroom aan je energieleverancier. In de praktijk zal je financieel altijd het meeste voordeel doen door de elektriciteit zelf te verbruiken.
Hoe werkt dit nu in de praktijk?
- Voor elke kWh die je van het net afneemt, betaal je voor de elektriciteit, de netkosten en taksen. Voor de meeste contracten varieert deze prijs tussen 0,25 en 0,30 €/kWh.
- Voor elke kWh die je zelf over hebt, krijg je een vergoeding van je leverancier. De compensatie zal je zien terugkomen op je factuur. Let wel, het contract met je leverancier moet hierin voorzien. Naar verwachting zal de vergoeding ongeveer tussen de 0,025 en 0,035 €/kWh bedragen. De reden voor deze lage vergoeding is omdat je waarschijnlijk stroom naar het net injecteert wanneer de vraag heel laag is. Zo produceren je zonnepanelen het meeste energie rond de middag, maar is dat tegelijk vaak het moment dat er het minst verbruik in huis is.
Wat betekent dit voor de terugverdientijd van mijn zonnepanelen en mijn globale energiefactuur?
Val je onder de tariefstructuur op basis van werkelijke afname, dan zal de terugverdientijd van je zonnepanelen langer worden ten opzichte van de oude regeling met het prosumententarief. Om hieraan tegemoet te komen voorziet de Vlaamse overheid vanaf 2021 in een subsidie voor nieuwe zonnepaneleninstallaties.
Om je energiekosten toch te doen dalen, wordt het heel belangrijk om je gebruik van het elektriciteitsnet tot het minimum te beperken. Het injecteren van elektriciteit op het net om die er later opnieuw van af te nemen, wordt immers nadelig omwille van het grote verschil in kostprijs van afname (€0,25 à €0,30 per kWh) en opbrengst van injectie (ongeveer €0,03 per kWh).

Ga dus voor een grote zelfconsumptie of gelijktijdigheid tussen opwekking en verbruik. Dit kan je doen door je elektriciteit onmiddellijk te verbruiken, door bijvoorbeeld je vaatwasser met startuitstel te laten werken waardoor hij opstart wanneer de zon schijnt, of door je elektrische wagen slim te laden. Daarnaast wordt een investering in een thuisbatterij interessanter. Door een slimme thuisbatterij van AlphaESS te plaatsen bij je zonnepanelen, kan je je eigen geproduceerde energie opslaan voor momenten dat de zon niet schijnt.
Merk op dat de Vlaamse premie voor thuisbatterijen verlengd zal worden in 2021. Bovendien zal je deze premie kunnen combineren met de nieuwe subsidie op zonnepanelen. Sluit je daarnaast een energiecontract af dat voorziet in een vergoeding voor je geïnjecteerde energie, dan zit een mooie terugverdientijd voor je eigen groene-stroomcentrale er zeker nog in. Nog veel belangrijker is dat je met zonnepanelen in combinatie met een AlphaESS thuisbatterij een grote stap zet richting een groenere wereld.
