anaf 1 januari 2022 zullen onze netkosten niet langer bepaald worden door het totaal aantal verbruikte kilowatturen (kWh), maar door het piekvermogen dat van het net gevraagd wordt. Dit is het zogenaamde capaciteitstarief. Op dit moment worden nettarieven bij gezinnen en kleine bedrijven volledig aangerekend op basis van de afgenomen kWh: hoe meer men verbruikt, hoe hoger de netkosten. Dit zal vanaf 2022 dus veranderen.

De ‘netkosten’ zijn de kosten voor het aanleggen, beheren en onderhouden van de elektriciteitsnetten en het vervoer van elektriciteit. Ook een deel van de transmissiekosten worden hierin opgenomen, waardoor ongeveer 80% van de totale kosten onder het nieuwe tarief zal vallen. De andere kosten die zijn opgenomen in de distributienettarieven, met name de kosten voor openbaredienstverplichtingen, de toeslagen en de overige transmissiekosten, blijven aangerekend worden op basis van de afgenomen kWh.

Hoe wordt het piekvermogen bepaald?

De digitale meter zal iedere maand het kwartier nemen waarin het hoogste gemiddelde vermogen wordt gevraagd van het net. Als je de hele maand zuinig bent, maar op een bepaald moment een aantal verschillende toestellen tegelijk laat draaien, zal het piekvermogen voor die maand toch hoog kunnen liggen. Dit kan wel worden uitgebalanceerd in de andere maanden, want het gemiddelde van de 12 maandpieken bepaalt hoeveel capaciteitstarief iemand in een jaar moet betalen.

Waarom wordt het capaciteitstarief ingevoerd?

Door de opkomst van lokale hernieuwbare energie, elektrische voertuigen en warmtepompen (energietransitie) zullen de distributienetten in de toekomst meer en anders gebruikt worden. Hierdoor zouden ze blootgesteld worden aan grotere (gelijktijdige) piekbelastingen. De distributienetbeheerders zouden dan zware investeringen moeten doen om het net betrouwbaar te houden, waardoor de distributienettarieven sterk zouden toenemen.

Om dit te vermijden en het net voor iedereen betaalbaar te houden, wil de VREG alle netgebruikers bewust maken van hoge pieken in hun verbruik en hen zo aanmoedigen om efficiënt gebruik te maken van het. Vergelijk het met een breedband internetabonnement waar je meer betaalt naarmate de bandbreedte die je ter beschikking wil hebben. Wie een snellere aansluiting wil, betaalt meer, ongeacht hoeveel data aan het einde van elke maand effectief verbruikt zijn.

Hoe kan ik inschatten wat mijn piekvermogen is?

Het is niet eenvoudig te berekenen wat de exacte piek van een gezin is. Je kan op veilig spelen en de som maken van alle wattages die op de toestellen staan. Maar dat zal een onrealistisch hoog resultaat opleveren.

Het verbruik van veel toestellen is immers niet constant. Een vaatwasser en wasmachine halen hun maximaal verbruik bijvoorbeeld alleen tijdens de – doorgaans korte – opwarmcyclus. Als dat niet in hetzelfde kwartier gebeurt, kunnen ze perfect samen aanstaan. Maar weinig mensen weten wanneer hun vaatwasser water opwarmt of alleen aan het spoelen is.

De piek die op uw factuur zal verschijnen is niet het hoogste ogenblikkelijke vermogen is dat u van het net afneemt, wel de hoogste gemiddelde kwartierwaarde. De digitale meter registreert voor dit doel niet de momentane vermogens (al kan je die wel uitlezen) maar wel het kwartuurpiekvermogen = gemiddeld vermogen in een kwartier. Dus de verbruikte energie in 1 kwartier.

Korte pieken zijn dus geen probleem. De impact van een waterkoker die typisch maar een minuutje opstaat is klein, want 1 minuut lang 2,3 kW telt in het kwartiergemiddelde slechts als 0,15 kW. De 2,3 kW van een elektrische kacheltje dat een uur lang opstaat, telt daarentegen wel volledig door.

Hoe ga ik het best om met de nieuwe tariefsctructuur?

Met deze tariefwijziging is het dus zaak om het gebruik van energieverslinders zo veel mogelijk te spreiden. Dit noemen we in het jargon peak shaving.

Deze hervorming is echter absoluut noodzakelijk in de energietransitie, omdat het een trendbreuk betekent. De VREG verzekert dat voor de meeste huishoudens de impact beperkt is, maar voor sommige verbruikers gaat het om een verschil van enkele honderden euro’s per jaar.

Met een thuisbatterij kan je je piekverbruik afvlakken en dus besparen op je capaciteitsbijdrage. Hieruit blijkt des te meer dat je met een thuisbatterij een toekomstgerichte investering doet:

• Je beschermt je nu al tegen stijgingen van de stroomprijzen
• Je verhoogt nu al het eigenverbruik van je eigen groene stroom, waardoor je er baat bij hebt om geen prosumententarief meer te betalen maar je afrekening te laten bepalen op basis van je werkelijke afname
• Je bent klaar om piekbelastingen af te vlakken en dus minder belast te worden via het capaciteitstarief dat vanaf 2022 ingevoerd zal worden
• Je bent klaar voor toepassingen die in de toekomst mogelijk zullen gaan worden zoals stroomdelen, netbalancering, etc

Hierdoor ben je niet langer deel van het probleem, maar draag je actief je steentje bij aan de energietransitie.